درمان آفت دهان

درمان آفت آفت دهان درمان آفت Untitled 1

به زخم های عود كننده و دردناك مخاط دهان آفت گفته می شود. زخم آفتی در چند نوع بزرگ، كوچك و تبخالی شكل وجود دارند و شایع ترین آنها آفت كوچكی می باشد كه به تعداد ۵-۱ عدد و به قطر كمتر از یك سانتی متر و معمولاً ۵-۳ میلی متر دیده می شوند. در این مطلب راجع به زخمهای کوچک دهانی که تقریبا همه ما آن را تجربه نمودیم صحبت مینماییم.

آفت چیست

دندانپزشکی دکتر آرسته:  این زخمها گرد یا بیضی بوده و به رنگ زرد خاكستری با حاشیه قرمز و تا حدی برجسته دیده می شوند. از نظر محل، بیشتر قسمت قدامی حفره دهان مبتلا می شود و محل شایع آن پشت لبها – مخاط گونه، كف دهان، زیر و كناره های زبان می باشد. این زخم ها كمتر به كام، حلق، لثه چسبیده و روی زبان را مبتلا می سازند.

شیوع

غالب افراد در زیر سن ۴۰ سالگی حداقل یك یا چند بار به آن مبتلا شده، ولی سن شیوع آن، دهه دوم زندگی می باشد و زن ها بیشتر از مردان به آن دچار می شوند. زخم های آفتی اغلب دردناك بوده و با تماس با غذا و نوشیدن مایعات محرك (ترشی و ادویه دار) درد آن تشدید می گردد.

بخصوص اگر زبان گرفتار شده باشد كه در این صورت علاوه بر غذا خوردن، ممكن است صحبت كردن نیز مشكل شود. بیمارانی كه مرتبا ً آفت می زنند احساسی شبیه به سوزن سوزن شدن و یا سوزش قبل از ایجاد زخم(معمولاً ۲۴ ساعت قبل) در محل دارند. زخم سریعاً بوجود آمده و خود بخود بعد از ۱۰-۷ روز التیام می یابد و از خود اثری برجا نمی گذارد.

عامل ایجاد كننده آفت كوچک

بدلیل شباهت این زخم ها به زخم های تبخالی و همچنین عود آنها سابقاً فكر می كردند كه ممكن است ویروسی باشند. با نمونه برداری از این زخم ها و دیدن نوع ال فرم استرپتوكوك، احتمال میكروبی بودن، آن بالا گرفت ولی مشاهده گردید كه این میكروبها در مخاط سالم و دیگر زخم های دهان نیز دیده می شوند. امروزه اعتقاد بر این است كه آفت جزء بیماریهای سیستم ایمنی است. در بیماریهای سیستم ایمنی شناخت بافتهای آشنا از بیگانه مختل می گردد. درآفت سلولهای دفاعی بدن به قسمتی از مخاط دهان حمله ور شده و باعث زخمی شدن آن ناحیه می شوندكه گذرا بوده و خود بخود بهبود می یابد.

بعضی از بیماران بعد از مراجعه به دندانپزشكی آفت می زنند. آیا از وسایل غیر استریل استفاده شده است؟

همانطوری كه گفته شد عامل ایجاد كننده آفت میكروب و ویروس نمی باشد. عوامل مستعد كننده ای برای ایجاد آفت وجود دارند كه در ارتباط با دندانپزشكی می توان به استرس و تروما، فشار مختصر ناشی از كنار كشیدن گونه، لب و یا زبان توسط آینه و رول پنبه و حتی تماس مخاط با ابزار دندانپزشكی اشاره نمود.

عوامل مستعد كننده آفت كدامند؟

در درجه اول استرس و هیجانات روحی می باشد. دیده شده كه در دانش آموزان و دانشجویان به هنگام امتحانات ابتلای آفت بیشتر است و همچنین بسیاری از بیماران نیز از درمانهای دندانپزشكی، ترس و استرس دارند. بعد از ضربه و تروما كه قبلاً ذكر گردید، اختلالات هورمونی نیز در بروز آفت نقش دارند. در خانم ها ۵-۳ روز مانده به قاعدگی، آفت بیشتر دیده می ِود و در زمان حاملگی معمولاً زخم های آفتی مشاهده نمی شوند. آفت در افراد حساس و آلرژیك نیز بیشتر دیده می شود. در افرادی كه حاسیت به بعضی از مواد دارند ابتلای آفت بیشتر است. بعضی از مواد غذایی مثل گردو، فندق، پسته، پنیر و بادنجان میزان شیوع آفت را بالا می برند. كمبود آهن و اسید فولیك و ویتامین B۲ نیز از عوامل مستعد كننده می باشد.

درمان آفت

آفت خودبخود التیام می یابد و معمولاً نیازی به درمان ندارد. درآفت اگر درمانی لازم شود معمولاً علامتی بوده و به دو منظور زیر خواهد بود:

  • كاستن از درد و التهاب و استرس
  • جلوگیری از اضافه شدن عفونت ثانویه به آن توصیه می گردد.
  • افرادی كه مرتباً و به تعداد زیاد آفت می زنند و یا آفت آنها بزرگ بوده و التیام در مدتی بسیار طولانی صورت می پذیرد، جهت شناسایی عامل و بیماریهای زمینه ای مستعد كننده تحت معاینات و آزمایشات كامل تری قرار گیرند.